โรคเบาหวานในสัตว์เลี้ยง

สวัสดีครับคุณผู้อ่านทุกท่าน กลับมาพบกับชายหมอ(หมา) ที่เว็บไซต์  Yippee Happy อีกเช่นเคย

ในตอนนี้ชายหมอ(หมา) มีเรื่องน่ารู้ที่จะนำมาแบ่งปันกัน เป็นเรื่องเกี่ยวกับโรคยอดฮิตโรคหนึ่ง ที่อยู่ในกลุ่มของโรคไม่ติดต่อ หรือ NCDs ซึ่งในปัจจุบันนี้ในคนเป็นกันเยอะมาก ๆ และโรคนี้ก็สามารถพบในสัตว์เลี้ยงได้เช่นกันครับ โรคนั้นก็คือ โรคเบาหวาน นั่นเอง เรามาเริ่มทำความรู้จักโรคเบาหวานในสัตว์เลี้ยงกันครับ

โรคเบาหวาน เป็นโรคเรื้อรังที่เกี่ยวข้องกับการทำงานที่ไม่เพียงพอของฮอร์โมนที่มีชื่อว่า อินซูลิน ซึ่งทำหน้าที่นำน้ำตาลไปเปลี่ยนเป็นพลังงานให้แก่ร่างกาย โรคเบาหวานในสัตว์สามารถพบได้ทั้งในสุนัข และแมว 
 
ในสุนัขจะพบได้ตั้งแต่อายุวัยกลาง ๆ ไปจนถึงสุนัขสูงอายุ โดยมักพบในสุนัขเพศเมียได้มากกว่าเพศผู้ถึง 2 เท่า เป็นโรคที่สามารถเกิดกับสุนัขได้ทุกสายพันธุ์ แต่พบได้บ่อยในสุนัขพันธุ์เล็ก เช่น พุดเดิ้ล ชเนาเซอร์ ดัชชุน และบีเกิล 


 
ในขณะที่ในแมว โรคเบาหวานมักเกิดกับแมวเพศผู้ที่สูงอายุ ตัวอ้วนกลม มากกว่าเพศเมียครับ และไม่มีสายพันธุ์ใดไวต่อโรคเป็นพิเศษ
 

โรคเบาหวานในสัตว์ แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท

ตามกลไกการเกิดโรคที่แตกต่างกันครับ

1. โรคเบาหวานชนิดพึ่งอินซูลิน 
(Insulin-dependent diabetes mellitus) หรือที่นิยมเรียกกันว่าโรคเบาหวาน ชนิด Type I  

เกิดจากการที่ตับอ่อนของสัตว์ไม่สามารถสร้างฮอร์โมนอินซูลินได้ โดยมีสาเหตุเกิดจาก กลุ่มเซลล์ที่ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนอินซูลินถูกทำลาย มักเกี่ยวข้องกับภาวะภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง (autoimmune) หรือภาวะตับอ่อนอักเสบอย่างรุนแรง 

โรคเบาหวานชนิดนี้ มักพบในสุนัขมากกว่าแมว ในแมวมักพบในกรณีมีแอมีลอยโดซิส (Amyloidosis) สัตว์ที่ป่วยเป็นเบาหวานประเภทนี้ การรักษาจะต้องพึ่งการฉีดอินซูลินไปตลอดชีวิต

2. โรคเบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน 
(Non-Insulin-dependent diabetes mellitus) หรือที่นิยมเรียกกันว่าโรคเบาหวาน ชนิด Type II 

เกิดจากการที่ร่างกายสามารถสร้างอินซูลินได้ไม่เพียงพอ หรือเซลล์ในร่างกายมีภาวะดื้อ และไม่ตอบสนองกับอินซูลิน สามารถพบในรายที่เกิดภาวะตับอ่อนอักเสบแบบเรื้อรังที่ส่งผลต่อการทำลายกลุ่มเซลล์ในตับอ่อน 

โรคเบาหวานชนิดนี้มักพบในแมว แต่ก็สามารถพบได้ในสุนัขที่มีภาวะ hyperadrenocorticism หลังจากมีการให้ยาในกลุ่มสเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานาน ปัจจัยสำคัญที่โน้มนำให้เกิดเบาหวานชนิดนี้ คือ ความอ้วน 
 

ดังนั้นหากคุณเจ้าของยังมีค่านิยมเลี้ยงหมาเลี้ยงแมวให้อ้วนน่ารักเหมือนตุ๊กตา ต้องระวังโรคนี้ให้ดีนะครับ
คุณเจ้าของคงเกิดคำถามในใจว่า จะรู้ได้อย่างไรว่าสัตว์เลี้ยงของเราเป็นเบาหวานหรือไม่ ชายหมอ(หมา)มีตัวช่วยให้ครับ มีอาการทางคลินิกบางอย่างที่มักแสดงออกมาในกรณีสัตว์เป็นเบาหวานครับ เช่น กินน้ำเยอะ ฉี่บ่อย กินอาหารได้มากในช่วงแรก แต่น้ำหนักตัวลดลง ช่วงหลังจะเริ่มเบื่ออาหาร เริ่มไม่มีแรง บางรายมีอาการอาเจียน ภูมิคุ้มกันร่างกายจะต่ำลง ป่วยง่ายขึ้น บางรายอาจมีความผิดปกติในลูกตา เช่น โรคต้อกระจก (Cataract) เป็นต้น

หากสัตว์เลี้ยงของเรามีอาการดังที่ชายหมอ(หมา) กล่าวมาเหล่านี้ ให้รีบพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยให้ชัดเจนครับ ซึ่งในปัจจุบันการวินิจฉัยก็สามารถทำได้หลายวิธี เบื้องต้นนิยมตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือด และการตรวจหาน้ำตาลในปัสสาวะ นอกจากนี้ยังมีการตรวจอื่น ๆ ที่มีความแม่นยำสูงอีกหลายวิธี 

แม้ว่าโรคนี้จะรักษาให้หายขาดได้ยาก แต่หากเจ้าของรู้ว่าสัตว์เลี้ยงของเราป่วยเป็นเบาหวานจริง การรักษา และการดูแลสุขภาพที่ถูกวิธีก็สามารถช่วยยืดอายุสัตว์เลี้ยงแสนรักของเราให้มีชีวิตอยู่ต่อไปได้อีกนานอย่างมีความสุขครับ 

เรื่องราวของโรคเบาหวานในสัตว์เลี้ยงที่ชายหมอ(หมา) นำมาแบ่งปันกันในตอนนี้ หวังว่าจะช่วยให้คุณเจ้าของทั้งหลายดูแลสัตว์เลี้ยงของตัวเองได้อย่างเหมาะสม และอย่าลืมเตือนตนเองเสมอว่าการเลี้ยงสัตว์แบบขุนให้อ้วน ตัวกลม น่ารัก ไม่ได้ส่งผลดีต่อสุขภาพของสัตว์เลี้ยงเลย งดขนมที่ไม่จำเป็น ให้อาหารที่มีคุณภาพจึงเป็นสิ่งที่เราควรทำมากกว่าครับ 

แล้วอย่าลืมรอติดตามอ่านเรื่องราวน่าสนใจที่ชายหมอ(หมา) จะนำมาแบ่งปันกัน จนกว่าจะพบกันใหม่ที่เว็บไซต์  Yippee Happy ครับ


บทความโดย
อ. น.สพ. ดร.เศรฐกิตย์ จิตเสนาะ
DVM, Ph.D.(Phatobiology)