สวัสดีครับ คุณผู้อ่านทุกท่านกลับมาพบกับชายหมอ(หมา) ที่เว็บไซต์ ยิปปี้ แฮปปี้ อีกเช่นเคย....
ในช่วงนี้ประเทศไทยของเราเริ่มเข้าสู่ช่วงฤดูหนาวแล้ว หลายพื้นที่มีอุณหภูมิลดลงค่อนข้างมากทีเดียว ทำให้หลาย ๆ ท่านอาจไม่สบายไปตาม ๆ กัน ขนาดคนยังป่วย แล้วน้องหมา น้องแมว ล่ะครับจะป่วยเหมือนพวกเราได้หรือไม่ ต้องดูแลอะไรเป็นพิเศษไหม ในตอนนี้เราจะมาคุยเรื่องนี้กันครับ
 

    ก่อนอื่นเรามาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ฤดูหนาวหรือหน้าหนาว มีอะไรแตกต่างจากฤดูอื่น ๆ บ้าง 

อย่างแรก คือ อุณหภูมิ ในฤดูหนาว อุณหภูมิจะต่ำกว่าฤดูอื่น ๆ พอสมควร ส่วนจะหนาวแค่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับพื้นที่ครับ ในกรุงเทพน่าจะอยู่ที่ราว ๆ 25-28 องศาเซลเซียส กำลังเย็นสบายเลยครับ ซึ่งถ้าเทียบกับฤดูร้อนแล้ว จะพบว่าแตกต่างกัน 10-15 องศาเซลเซียสเลยทีเดียว ความแตกต่างของอุณหภูมิดังกล่าวนี้อาจส่งผลต่อการทำกิจกรรมบางอย่างของสัตว์เลี้ยง เช่น การว่ายน้ำ การอาบน้ำ หรือการตัดแต่งขน เป็นต้น

อย่างที่สอง ความชื้นในอากาศ เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าในฤดูหนาว อากาศจะมีความชื้นต่ำ หรือพูดง่าย ๆ คืออากาศจะแห้งมากนั่นเอง อากาศที่แห้งนี้อาจส่งผลต่อสุขภาพผิวหนัง และสุขภาพทางเดินหายใจของสัตว์เลี้ยงได้ครับ 

อย่างสุดท้ายที่ชายหมอ(หมา) นึกออก ก็คือ ลม  หรือความแปรปรวนของอากาศนั่นเอง ฤดูหนาวในประเทศไทยเรานั้น ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมประจำฤดู ทำให้มีกระแสลมพัดแรงกว่าฤดูอื่น ๆ อย่างต่อเนื่อง(ยกเว้นตอนฝนฟ้าคะนองนะครับ) กระแสลมที่พัดมานี้ก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ควรต้องให้ความสำคัญ เพราะแม้ว่าไม่ทำให้อากาศหนาวเพิ่มขึ้นจนหิมะตก แต่ส่งผลต่อสุขภาพทางเดินหายใจมากพอสมควร โดยเฉพาะการแพร่กระจายของเชื้อโรคต่าง ๆ
 

    เจ้าของสัตว์หลายท่าน อาจไม่ได้รู้สึกกังวลอะไรกับฤดูหนาวในประเทศไทย เพราะเนื่องจากไม่ได้หนาวมาก และเหล่าสัตว์เลี้ยงแสนรักของพวกเรานั้นก็มีขนยาวเพียงพอที่จะปกป้องร่างกายจากอากาศที่เย็นลงได้ ความเข้าใจนี้ถูกต้องเพียงส่วนเดียวครับ เพราะสุขภาพของสัตว์เลี้ยงจะแข็งแรงได้นั้น ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับการดูแลของเจ้าของครับ เมื่อฤดูหนาวมาถึง แล้วคุณเจ้าของรู้สึกว่า ต้องดูแลตัวเองเป็นพิเศษแล้ว เชื่อเถอะครับว่าเหล่าน้องหมา น้องแมว ก็ต้องการการดูแลเป็นพิเศษเช่นกัน ส่วนจะต้องการอะไรบ้างนั้น ชายหมอ(หมา)จะขอสรุปเป็นข้อ ๆ ให้เข้าใจง่ายดังนี้เลยครับ

1. การป้องกันโรค อย่างที่ชายหมอได้เล่าไปข้างต้นว่า พอถึงฤดูหนาวอากาศจะแห้งส่งผลต่อสุขภาพทางเดินหายใจ และยังมีลมพัดตลอด อาจเป็นช่องทางในการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ หากสัตว์เลี้ยงของเราเข้าไปใกล้แหล่งรังโรคต่าง ๆ ดังนั้น เจ้าของควรตรวจประวัติการป้องกันโรค เช็คสมุดวัคซีนให้เรียบร้อยว่า ถึงกำหนดพาน้องหมา น้องแมวไปพบสัตวแพทย์หรือยัง ถ้าถึงเวลา หรือใกล้ถึงเวลาแล้วให้รีบพาไปพบเลยครับ จะได้มีภูมิคุ้มกันสำหรับเอาไว้ต่อสู้กับโรคร้ายแรงต่าง ๆ 
2. การให้กินอาหารเสริม ข้อนี้ชายหมอ(หมา) เคยประสบด้วยตัวเอง เจ้าของหลาย ๆ ท่านมักมาถามว่า เราสามารถให้วิตามินแก่สัตว์เลี้ยงได้ไหม เหมือนเวลาที่เรากินวิตามินซี ป้องกันเป็นหวัดอะไรทำนองนี้ ชายหมอ(หมา) ขอตอบตรงนี้เลยนะครับ ว่าสามารถให้ได้แต่ไม่ถึงกับจำเป็น หากเราให้อาหารที่เหมาะสม สัตว์เลี้ยงก็จะได้รับสารอาหารอย่างเพียงพออยู่แล้ว แต่ถ้าเจ้าของอยากจะเสริมให้ แนะนำว่าอย่าซื้อมาให้ทานเอง เพราะขนาดยาในคนกับสัตว์ใช้ในปริมาณไม่เท่ากันนะครับ ควรสอบถามกับสัตวแพทย์ใกล้บ้านจะปลอดภัยกว่า
3. การอาบน้ำ เจ้าของสัตว์เลี้ยงมักชอบคิดเองว่า ฤดูหนาวไม่ควรอาบน้ำให้สัตว์เลี้ยง เพราะจะทำให้เป็นหวัด ไว้ผ่านไปก่อนถึงหน้าร้อนค่อยอาบ ความเชื่อนี้ถูกเพียงบางส่วนนะครับ เป็นเรื่องจริงที่หากอาบน้ำเวลาอากาศหนาวมาก ๆ อาจทำให้สัตว์เลี้ยงของเราเป็นหวัดได้ แต่ไม่ได้หมายความว่าจะอาบไม่ได้นะครับ ลองนึกภาพว่าไม่อาบน้ำ 3-4 เดือน กลิ่นจะขนาดไหน สังกะตังอีก โรคผิวหนังต่าง ๆ ตามมาแน่นอน ชายหมอ(หมา)จะขอให้เคล็ดลับสักเล็กน้อยนะครับ 

5. การใส่เสื้อผ้าให้สุนัข ข้อนี้ชายหมอ(หมา) เชื่อว่าเจ้าของหลาย ๆ ท่านนิยมทำอยู่แล้ว โดยเฉพาะสัตว์เลี้ยงที่ขนสั้น เพื่อป้องกันความหนาวเย็นนั่นเอง โดยเสื้อผ้าที่เอามาใส่ให้สัตว์เลี้ยงนั้นก็มีตั้งแต่เอาเสื้อเก่าของเจ้าของมาใส่ให้ ไปจนถึงเสื้อแฟชั่นสวยงามของสัตว์เลี้ยงโดยเฉพาะ มีให้หาซื้อกันตามเหมาะสมครับ แต่สิ่งหนึ่งที่ลืมไม่ได้คือ เมื่อใส่จนสกปรกแล้วอย่าลืมซักให้สะอาดด้วยผลิตภัณฑ์ที่ไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงด้วยนะครับ จะได้อบอุ่น ปลอดภัย ไม่ระคายเคืองนั่นเอง
6. ที่นอนหรือวัสดุรองนอน สิ่งเหล่านี้ก็ควรจัดจัดไว้ให้สัตว์เลี้ยงด้วยนะครับ เพราะการจะให้นอนพื้นโล่ง ๆ เลย อาจจะหนาวเกินไป ควรจัดหาที่นอน โดยอาจจะเป็นเสื้อผ้า หรือผ้าห่มเก่ามาปู ให้สัตว์เลี้ยงได้นอน ได้ห่มให้ร่างกายได้อบอุ่น หรือจะหาซื้อแบบสำเร็จรูปของสัตว์โดยเฉพาะ ก็สะดวกและสวยงามดีครับ และที่สำคัญหมั่นซักทำความสะอาดด้วยผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมด้วยนะครับ ไม่ใช่ 3 - 4 เดือนไม่เคยเอาไปซัก เอาไปตากแดดเลย แบบนั้นอาจมีเชื้อโรคแถมมาให้ด้วยนะครับ
7. จัดบริเวณที่นอนให้เหมาะสม สถานที่ที่จัดไว้ให้สัตว์เลี้ยงนอน ก็ควรต้องเป็นสถานที่ที่ลมไม่พัดแรงจนเกินไป ไม่เช่นนั้นอาจทำให้สัตว์เลี้ยงไม่สบายได้ เจ้าของบางท่านอาจใช้วิธีให้เข้ามานอนในบ้าน หรือ บางท่านอาจจะสร้างโรงเรือนขนาดย่อม ๆ ไว้ให้สัตว์นอน อันนี้ก็เลือกได้ตามความเหมาะสมครับ
8. รีบพาไปพบสัตวแพทย์ หากไม่สบายหรือมีอาการผิดปกติ เช่น ไอ จาม มีน้ำมูก หรืออาการอื่น ๆ

การดูแลสัตว์เลี้ยงของเราเพิ่มเติมด้วยความเอาใจใส่เล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่านี้ จะส่งผลให้สัตว์เลี้ยงของเรามีสุขภาพที่แข็งแรง อยู่สร้างความสุขให้กับเราผู้เป็นเจ้าของไปได้นาน ๆ นะครับ หวังว่าเรื่องที่ชายหมอ(หมา) นำมาแบ่งปันนี้จะเป็นประโยชน์ต่อเจ้าของสัตว์เลี้ยงทุกท่าน ในตอนนี้ชายหมอ(หมา) คงต้องขอลาไปก่อน จนกว่าจะพบกันใหม่ที่เว็บไซต์ ยิปปี้  แฮปปี้ นี้นะครับ

บทความโดย
อ. น.สพ. ดร.เศรษฐกิตย์ จิตเสนาะ
DVM, Ph.D.(Pathobiology)